موزه فرش ایران یکی از موزههای زیبا و جذاب تهران است که در نزدیکی پارک لاله و در منطقه امیرآباد قرار دارد. در این موزه همانطور که از اسمش مشخص است، انواع فرشهای ایران، قالیها و …. برای نمایش قرار داده شده است.
فهرست مطالب
این موزه در ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ هجری شمسی و ضلع شمال غربی پارک لاله افتتاح شده است و در آن، فرشهای بسیار نفیس از سراسر ایران که حاصل کار هنرمندان مشهور میباشد به نمایش گذاشته شده است.
مجموعه موزه فرش ایران شامل باارزشترین نمونههای قالی ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر است و از منابع غنی تحقیقی برای پژوهشگران و هنر دوستان به شمار میآید. معمولاً ۱۳۵ تخته از شاهکارهای قالی ایران که بافت مراکز مهم قالی بافی مانند کاشان، کرمان، اصفهان، تبریز، خراسان، کردستان و … میباشد، در تالار طبقه همکف به معرض نمایش گذاشته میشود.
ساختمان موزه ۳۴۰۰ مترمربع مساحت دارد که از دو تالار جهت نمایش گلیم و قالی دستباف ایرانی تشکیلشده است. همانطور که در بالا اشاره شد، طبقه همکف این موزه برای نمایش دائمی ۱۵۰ قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزاری نمایشگاههای موردی و فصلی در نظر گرفته شده است.
طراح بنای این موزه، عبدالعزیز فرمانفرماییان است. ساختمان این موزه دارای معماری جالبی است و نمای بیرونی آن به شکل دار قالی میباشد.
در موزه فرش ایران، با توجه به مرغوبیت و قدمت آنها و با در نظر گرفتن ویژگیهای قالی ایران از لحاظ رنگآمیزی، طرح، نقش، بافت و تنوع مناطق قالیبافی حفظ و نگهداری میشود.
قدیمیترین فرش شناختهشده در جهان، قالی ۲۵۰۰ ساله پازیریک است که در ۱۹۴۹ میلادی، در جنوب سیبری کشف شد و آن را بافت ایران در دوره هخامنشی دانستهاند. قالی پازیریک یک قالی پشمی با رنگهای زنده است. این فرش چهارگوش تقریباً مربع بوده و ابعاد آن ۱٫۹۸ در ۱٫۸۹ متر است. نقشهایی که در آن دیده میشود شامل تصویر سوارکاران، آهوهای در حال چرا کردن و جانوران افسانهای با سر عقاب و بدن شتر است و حاشیهای گلدار دارد. سرگی رودنکو پس از بررسی ساختار فرش و نگارههای آن متوجه شباهت زیاد نقش مایههای این فرش با نقش برجستههای تخت جمشید شد و بیشتر پژوهشگران این قالی را از دست بافتهای پارتها و یا مادها میدانند. اما همچنان درباره تاریخچه حقیقی این فرش نظریههای متفاوتی ارائه شده است که بی تأثیر از جریانهای سیاسی به ویژه ایران ستیز نبوده است.
همچنین در این نمایشگاه نمونههایی از قالیچههای تصویری شاهنامه بایسنقری به نمایش درآمده است که گوشههایی از ادبیات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران را نشان میدهد. این آثار همه در کارگاه قالی بافی استاد موسوی سیرت، به یاری هنرمندان جوان ایرانی و ذوق و سلیقه استاد دنیا دیده و تکنولوژی کامپیوتری آفریده شدهاند.
از دیگر آثار قابلنمایش در موزه، قالیچه دستبافت ارزشمند و بی نظیر ایرانی است که کار فرشبافان کاشان، در اندازههای ۱۳۰ در ۲۲۰ سانتیمتر، معروف به قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی بوده که این شخصیت روحانی ملی را در لباس نظامی مسلح به تفنگ و اسلحه کمری نمایش میدهد. در شمسه بالای تصویر میرزا، کتیبهای با عبارت و نام کارخانه ملأ محمود دیده میشود که احتمالاً، با توجه به این عبارات، تاریخ بافت قالیچه سالهای آخر دوره قاجار است.
در کتابخانه موزه حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب به زبانهای فارسی، عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی در اختیار هنر دوستان و پژوهشگران قرار میگیرد. بهترین کتابها، نشریات و تحقیقات مربوط به فرش ایران و قالیهای مشرق زمین و کتابهایی در زمینه مذهب، هنر و ادبیات ایران در کتابخانه موزه موجود است. در کنار کتابخانه، کتابفروشی موزه نیز مشغول بهکار است. همچنین برای استفاده از بازدیدکنندگان موزه، فیلمها و اسلایدهایی در زمینه قالیبافی و گلیم و هنرهای دستی ایران در سالن نمایش موزه به نمایش درمیآید.
در نزدیکی موزه فرش ایران، پارک لاله و موزه هنرهای معاصر وجود دارد. پس اگر برای بازدید به این موزه زیبا و خاص مراجعه کردید، سری هم به این دو مکان زیبا بزنید.
در صورتی که قصد دارید از موزه فرش ایران بازدید کنید، اطلاعات زیر برای شما مفید خواهد بود:
علاقهمندان میتوانند همهروزه بهجز دوشنبهها از ساعت ۹ الی ۱۸ در نیمه اول سال و ۹ الی ۱۷ در نیمه دوم سال از موزه فرش ایران بازدید کنند.
شماره تلفن موزه ۸۸۹۶۲۷۰۳–۰۲۱ میباشد و در صورت نیاز میتوانید با آن تماس بگیرید.
تهران، خیابان دکتر فاطمی، بعد از تقاطع خیابان کارگر